ជំងឺតួឯក

១. ក្នុងលោកនេះ សម័យណាក៏មានមនុស្ស ដែលមានគំនិតផ្ទុយគ្នាដែរ ព្រះពុទ្ធថាមនុស្ស យើងដូចម្រាមដៃ មានខ្លី មានវែង កុំថាឡើយតែយើងនិងគេ សូម្បីក្នុងខ្លួនយើង ក៏តែងតែមានគំនិតផ្ទុយគ្នា ឈ្លោះនឹងខ្លួនឯងដែរ។ ដូចនេះ យើងត្រូវមានគំនិតអាធ្យាស្រ័យ យោគយល់។ បើគ្រាន់តែគេផ្ទុយនឹងយើង ក៏ក្លាយជាឈាមឆ្កែ ឈាមថោក ចឹងអ្នកថោកនេះ ប្រាកដជាច្រើនណាស់ ហើយដោយទាំងអ្នកដែលជេរគេថាឈាមថោក នឹងផងដែរ ពីព្រោះសូម្បីតែខ្លួនអ្នក ក៏អ្នកមិនអាចបំពេញចិត្ត ខ្លួនឯងបានដែរ។

អ្វីៗ មានក្រៅ មានក្នុង មានតូច មានធំ នេះជាក្រិត្យក្រមធម្មជាតិ ចាំបាច់ត្រូវបែងចែក មិនអាចធ្វើការបូកយក ទាំងអស់នោះទេ។ ម៉ៅ សេ ទុង និយាយថា របស់តែម្យ៉ាងគត់ ដើម្បីព្យាបាល ជំងឺនយោបាយ គឺការពន្យល់ មានន័យថា ពន្យល់ហើយ ពន្យល់ទៀត រហូតទាល់តែគេយល់ពីយើង។ បើទោះជាគេ មិនយល់ពីយើងក៏ដោយ ក៏យើងមិនត្រូវ ចងគំនុំ ចងអាឃាត ប្រមាថមើលងាយគេដែរ ព្រោះបើនិយាយពីជាតិមួយផង គឺសុទ្ធតែជាបង ជាប្អូន ជាសាច់ ជាឈាម ខ្លួនឯងទេតើ ឬក៏អស់លោកយល់ថា ជេរឈាមឯង ក៏ជាជំនាញមួយដែរ?

អ្នកថាជេរ ដើម្បីជួយ តែក្នុងដំណើរពិត គឺអ្នកនឹងហើយ គ្មានអ្នកណាផ្សេងទេ ដែលជា មនុស្សម្នាក់ បាននឹងកំពុងចាប់ហែកជាតិនេះ ជាជំរាកៗ បង្ករចិត្តខឹង បង្កើតគំនុំ បណ្តុះចិត្តស្អប់ ពង្រាយចិត្តអាឃាត រួចទៅហើយ។ បើក្នុងដំណើរជួយជាតិរបស់អ្នក អ្នកបានបំផ្លាញសាមគ្គីជាតិ ឯកភាពជាតិ រួចទៅហើយ អីចឹងអ្នកថាមើល តើអ្នកណា ឈាមថោក ឈាមឆ្កែ ឲ្យប្រាកដទៅ? ភាពខុសគ្នាមិនមែនជាបញ្ហាទេ តែបញ្ហាគឺរៀនឲ្យចេះ រស់នៅជាមួយគ្នា។ ប្រសិនបើលោកនេះ អាចមានសន្តិភាពដោយពាក្យជេរ ម្លេះមនុស្ស ក្នុងលោក យកពាក្យស្អប់ ទៅជំនួសពាក្យថា ស្រលាញ់ ក្នុងវចនានុក្រមបាត់ទៅហើយ។ និយាយទៅ ក្នុងនយោបាយ បើជាខ្ញុំវិញ ខ្ញុំមិនដែល ខឹងនឹងគំនិតផ្ទុយគ្នាទេ ឬការជេរប្រមាថទេ តែខ្ញុំបែរជាអាណិតយ៉ាងខ្លាំង យ៉ាងខ្លោចចិត្ត ព្រោះក្នុងភ្នែកខ្ញុំ អ្នកគឺជា អ្នកជំងឺនយោបាយម្នាក់ ដែលគួរឲ្យសង្វែគ។

២. តើការធ្វើនយោបាយ ទៅយកអំណាច គឺជារឿងកខ្វក់? ក្នុងលោកនេះ ប្រទេសណា ដូចប្រទេសណា អ្នកនយោបាយ ធ្វើនយោបាយ ទៅយកអំណាច ពីព្រោះក្នុងឋានះនេះ តួនាទីនេះ វាមានសិទ្ធធ្វើ អំណាចសម្រេចចិត្ត និងអាជ្ញាសឹកចាត់ចែងការងារ ដើម្បីកែប្រែសង្គម មួយដែលយើងយល់ថាល្អ។

ឧទាហរណ៍ថា បើមនុស្សប្រុសម្នាក់ ចង់មានចំណងស្នេហ៍ជាមួយនារីម្នាក់ គឺត្រូវរៀបការ ក្លាយជាប្តីនាងនោះ។ អ្វីដែលខុសគ្នាគឺ សម្រាប់អ្នកនយោបាយល្អ អំណាចមិនមែនជា គោលដៅចុងក្រោយទេ វាគ្រាន់តែជាមធ្យោបាយ ដើម្បីមានអាជ្ញាសឹក សម្រេចការងារ ជូនជាតិ និងមាតុភូមិ ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកនយោបាយអាក្រក់ គឺអំណាចជាគោលដៅចុងក្រោយ ដើម្បីលួចជាតិ។ ដូចនេះ អំណាច គឺគ្រាន់តែជា របស់ម្យ៉ាង វត្ថុម្យ៉ាង ដូចជាដាវ ជាកាំបិត ជាដើម វាមិនខុស វាមិនត្រូវ បញ្ហាគ្រាន់តែថា តើដាវ និងកាំបិត មួយនេះស្ថិតក្នុងដៃរបស់អ្នកណា? ត្រូវមើលលើគុណភាពរាស្ត្រនៅក្នុងសង្គមនេះ ក្នុងពេលនេះ។

៣. ពលរដ្ឋបោះឆ្នោត ឲ្យអ្នកនយោបាយ គឺដើម្បីឲ្យអ្នកនយោបាយ ទៅយកអំណាច កាន់អំណាច ប្រើអំណាច ដើម្បីជួយរាស្ត្រ បម្រើរាជការ ការពារនគរ ឲ្យពួកគាត់ជារាស្ត្រ។ ដូចនេះ បន្ទាប់មកពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យហើយ គឺអ្នកនយោបាយ ត្រូវទៅយកអំណាច ដែលរាស្ត្របានឲ្យខ្លួន។ អ្នកដែលមិនចង់បាន អំណាច គឺតាមពិត ព្រោះរាស្ត្រមិនដែល បានបោះឆ្នោតឲ្យអំណាចគាត់ទេ ដូច្នេះបើអ្នកចង់បានក៏ដោយ ក៏មិនអាចបានដែរ។ បើថាអ្នកនយោបាយ ទៅយកអំណាច ជារឿងថោកទាប អីចឹងគួរតែថា រាស្ត្រឲ្យអំណាចហើយ បែរជាមិនទៅយក នេះទើបជារឿងចោម្សៀត។

ហើយកុំមកនិយាយថា បើគង់តែត្រូវ យកអំណាច ចាំបាច់ ធ្វើឬកពារមេមាន់ធ្វើអ្វី? នេះបានចំជាអ្នកនយោបាយគំនិតខ្លីមែនហើយ ចាំថានៅក្នុងនយោបាយចចារ លទ្ធផលគឺមាន បួន ទី១ ឈ្នះ ឈ្នះ ទី២ ឈ្នះ ចាញ់ ទី៣ មិនចាញ់ មិនឈ្នះ ទី៤ គឺបរាជ័យ។ ឈ្នះ ឈ្នះ គឺមានន័យថា ទាំងយើង ទាំងគេ បានរបស់ដែលខ្លួនចង់បានមករៀងៗខ្លួន នេះជា លទ្ធផលចចារមួយ ដែលពិបាកនឹងកើតឡើង ព្រោះវាដូចក្នុងវិស័យជួយដូរអីចឹង នៅពេល ដែលយើងថាចំនេញ គឺមានន័យថា មានអ្នកផ្សេងកំពុងតែខាត។ ឈ្នះ ចាញ់ គឺយើង ឬគេ បានរបស់ដែលខ្លនចង់បានមកទាំងអស់ ក្នុងខណះពេលដែលសត្រូវយើង បរាជ័យទាំង ស្រុង។ មិនចាញ់ មិនឈ្នះ គឺមានន័យថា ជាតម្លៃខ្ពស់បំផុត ដែលអ្នកទិញ ហ៊ានទិញ ជាតម្លៃថោកបំផុត ដែលអ្នកលក់ ហ៊ានលក់។ ដូចយើងទៅផ្សារទិញរបស់អីចឹង អ្នកលក់កាត់ ១០ យើងឲ្យ៥ អ្នកលក់ចុះ៩ យើងឡើង៦ ទីបំផុងយើងឡើង៧កន្លះ អ្នកលក់ព្រមត្រឹម ៧កន្លះ ព្រោះទាបជាងនេះ គេក៏មិនលក់ ខ្ពស់ជាងនេះ យើងក៏មិនទិញ។ បរាជ័យទាំងស្រុង មានន័យថា ការចចារ ដើម្បីបំផ្លាញការចចារ ពេលខ្លះដោយសារតែមិនទាន់ដល់ពេលនឹងបញ្ចប់ជម្លោះ។

ហើយដើម្បីចចារ យើងត្រូវការអំណាចតថ្លៃ។ អំណាចតថ្លៃ របស់ប្រជ គឺដឹករដ្ឋ កាន់លុយ បញ្ជាទ័ព គ្រប់គ្រងរាជការ។ អំណាចតថ្លៃ របស់សជ គឺច្បាប់ នយោបាយការទូត រាស្ត្រគំាទ្រ។ ដូចនេះមុនចចារ ត្រូវតែបង្ហាញកម្លាំងគ្នា ម្នាក់មានទ័ព ម្នាក់មានរាស្ត្រ ម្នាក់មានកាំភ្លើង ម្នាក់មានចិត្ត ដើម្បីបង្ហាញថា ក្រុមមួយមិនមែនជាចៀមជាពពែរ ដែលបណ្តោយឲ្យឆ្កែចចក សុីតាមចិត្តនោះទេ លើសពីនោះគេស្ទង់មើលចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក ថាអ្វីទៅជាវត្ថុបំណងនយោបាយចុងក្រោយ។ លទ្ធផលចចារ កន្លងទៅគឺទី ៣។ ក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ បើខុសពីទី៣ មួយណាក៏ដោយ ក៏សុទ្ធតែត្រូវបង្ហូរឈាមខ្មែរ ហើយអាចសង្គ្រាមសុីវិល អូសកម្ពុជាត្រឡប់ក្រោយ២០ទៅ៣០ ឆ្នាំវិញ។ ឬក៏ទីក្រុងខ្មោច ជាអ្វីដែលអ្នកចង់ឃើញ ឲ្យវាកើតឡើងម្តងទៀត នៅកម្ពុជា?

នេះជាហេតុផលងាយៗខ្លះ។ មនុស្សមានក្បាល ដើម្បីយល់ហេតុផល។ បើសូម្បីតែហេតុ ផលងាយៗនេះ ក៏មិនយល់ដែរនោះ អីចឹង អ្នកឯងនេះ ពិតជាកូនចង្រៃ មិនយល់ការណ៍ មែនហើយ ធ្វើឲ្យម្តាយមានទុក្ខ។ ការយកឈ្នះដ៏ល្អជាងគេ គឺឈ្នះខ្លួនឯង។ អ្នកអាចដើររំលង ចោលការពិតបាន តែការពិត មិនដែលរលាយចោលអ្នកទេ។ មនុស្សស្លាប់ ប្រវត្តិសាស្ត្រ នៅរស់។ អ្នកណាទៅដឹង ស្រាប់តែម្សិលមិញ ក្នុងពេលដែលអ្នកយល់ថា ខ្លួនកំពុងធ្វើបដិវត្តន៍ដ៏អស្ចារ្យក្នុងលោក បែរជាថ្ងៃស្អែក អ្នកត្រូវកត់ទុកក្នុងទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្មែរ ថាជាអ្នក នយោបាយចោម្សៀត អត់បានការណ៍ ក៏ថាបាន។ បុល ពត ជាឧទាហរណ៍។ សម្តីនិយាយ អ្នកណា ក៏អាចនិយាយបានដែរ តែសំខាន់គឺលទ្ធផលការងារជាក់ស្តែង។ ថ្ងៃមួយដែលអ្នក បាន ៥០% + ១ ដឹកនាំប្រទេស នោះជាពាក្យជេរប្រមាថ ដ៏ល្អបំផុត ចំពោះដៃគូរប្រកួត ប្រជែងរបស់អ្នក តែបើមិនអាចបានទេ គឺអ្នកគ្រាន់តែក្រុមអត់បានការណ៍ ថែមមួយទៀត ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ទុកគ្រាន់ក្មេងៗអានលេង ៥០ឆ្នាំក្រោយ។ ខ្លាចតែ បាចអំពិល ចូលក្នុងទឹកទន្លេ។

កម្លោះម្នាក់ ដែលដណ្តឹងកូនគេ មិនបាន បើម្នាក់ ពីរនាក់ មិនឲ្យ មិនអីទេ តែបើដណ្តឹងកូនគេ មួយភូមិ នៅតែមិនបាន បញ្ហាគឺមិនមែនគេទេ តែគឺយើង ដូចនេះប្រហែលជាត្រូវសម្រាក់ខ្លះ បិតមាត់ខ្លះ ដកដង្ហើមធំ សម្រួលអារម្មណ៍ ឈរមុខកញ្ចក់ ទល់ខ្នងទៅជញ្ជាំង ឆ្លុះខ្លួនឯង ងូតទឹក ដុះក្អែលខ្លួនឯងចេញម្តង ក្រែងលនៅអាចសង្គ្រោះបានខ្លះ។ ជូនដល់បង ដល់ប្អូន ទាំងអស់ ដែលកំពុងឈឺជំងឺនយោបាយ។

និស្សិតក្មេងវត្ត កូនអ្នកស្រែ Sosamyuth@gmail.com សូរ សមយុទ្ធ 14/11/2014

គណិតវិទ្យានយោបាយ

ទ្រាំលែងបាន! បើសួរអ្នកធ្លាប់ធ្វើនយោបាយធ្លាប់បង្កើតបក្ស ធ្លាប់ដេកព្រៃចេក ធ្លាប់លីកាំភ្លើង ថាចង់បង្កើតបក្សថ្មីទេ? ចម្លើយគឺ ១០០%ប្រាកដជាឆ្លើយថា“អត់”។ តែបើសួរអ្នកដែលគ្រាន់តែជាទស្សនិកជននយោបាយ ហែហមបក្ស ដើរកម្សាន្តក្នុងសួននយោបាយ មិនដែលកាន់ការងារបក្សអ្វីជាធំដុំ រួមទាំងអ្នកមិនដែលធ្វើនយោបាយ មិនដែលបង្កើតបក្ស មិនដែលធ្លាប់បានតស៊ូបែកញឺសហូរឈាម…ប្រាកដជាឆ្លើយថា “ចង់!ហើយចង់ខ្លាំងណាស់!”។ អីចឹងយើងនាំគ្នាមើលពីដំណើរ និងវាសនារបស់បក្សថ្មី។

១.ដោយឃើញល្បែងនយោបាយឆ្នាំ២០១៣ចេញតែពីររន្ធ អ្វីដែលសេនាប្រមុខទេវតាគិតគឺ ការបង្កើតនយោបាយមុំបី ឬត្រីកោណឡើងវិញ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨។ ក្តីសង្ឃឹមដំបូងគឺ មិត្តចាស់ដែលធ្លាប់ដេកគ្រែមួយជាមួយគ្នា ព្រោះជំរុំចាស់កេរ្តិ៍សម្តេចឪ គ្មានថ្ងៃនឹងបានឡើងជ្រុញវិញជាដាច់ខាត ថ្វីត្បិតតែមានស្បៀង តែជប់ទ័ពមិនបាន រឹតតែកម្សត់ទៀតនោះ បើបានកុំថាឡើយមេទ័ព សូម្បីតែមេកង ក៏រើសមិនបានដែរ។លទ្ធផលគឺ សម្តេចក្រុមព្រះ ចោលវាំងចាស់ជាលើកចុងក្រោយ រកទីទួលសង់វាំងថ្មី តែមួយខួបកន្លងទៅ មេដំបែចាស់ដាក់មិនឡើងសោះ។ ទីបំផុតមានតែលើកម្សៅនំជះចោល។

២.របស់ដែលប្រុងនឹងបាត់តែបែរជាសេនាប្រមុខទេវតាធ្វើទប់មិនឲ្យជ្រុះ។ដល់ទីបំផុតព្រលែងចោលយ៉ាងងាយ បន្ទាប់មកដណ្តើមយ៉ាងតឹងដៃទៅវិញ ហើយគោះខាងក្រៅ រកក្បាលមុំទី៣ ព្រោះដឹងថាចរន្តទី៣ អាចបង្កព្យុះភ្លៀងបានល្អជាងមិត្តនៅវាំងចាស់។ មានអ្នកខ្លះឆ្ងល់ថា តើហេតុអ្វី បានជាសេនាប្រមុខទេវតាឲ្យជ្រុះស្រួលម្លេះ? ចម្លើយគឺ ជំហាន៥ក្រឡាបង្កើតមុំទី៣ សម្រាប់២០១៨នេះឯង។ ដោយសារចង់អូសពេលវេលាផង ចង់បញ្ឆេះកំហឹងរាស្ត្រឲ្យកាន់តែខ្លាំងផង ចង់ដុតឆ្នាំងព្រះអាទិត្យឲ្យកាន់តែក្តៅផង ទើបសេះខ្លះដែលចាប់ចូលក្រោលថ្មីៗនេះ ត្រូវចងទុកយូរបន្តិច យ៉ាងហោចណាស់ រហូតដល់ខែកុម្ភៈ២០១៥ ឲ្យបានបែកចានមួយនៅបន្ទាយមានជ័យ និងធ្វើអ្នកចាក់តែកំដរក្តារអុក គជប។ បន្ទាប់មក ព្រលែងឲ្យរត់លើវាលស្មៅខ្ចីវិញ ចាំ៦ខែមុន២០១៨ ចាប់មួយហ្វូងចូលបំបែកជំរុំព្រះអាទិត្យ។ អ្វីដែលអាចទប់ពេលនេះ គឺសេះទាំងអស់ត្រូវបោលឲ្យខ្លាំង បន្ទាយទាំងអស់ត្រូវវាយឲ្យស្មើដៃ តែស្តាយសេះខ្លះនៅដេកអេះពោះ បន្ទាយខ្លះនៅចងមុងនៅឡើយ។

៣.វត្ថុខ្លះលើកហើយពិបាកដាក់ចុះ។ របស់ខ្លះកាន់ហើយពិបាកចោល។ មេអង្គការ និងបណ្ឌិតមួយចំនួនកំពុងសង់រូបមន្តគណិតវិទ្យានយោបាយ ដាក់អន្ទាក់ស្លាប់ខ្លួនឯង។ ដាក់ចុះក៏ខុស ចោលក៏មិនត្រូវ នៅរឹតតែខាត។ សួរថា៖ តើបក្សថ្មីនេះកើត ឬមិនកើត? មានអីទៅពិបាកឆ្លើយ គណិតវិទ្យាក្មេងថ្នាក់មតេយ្យទេតើ!!! គឺច្បាស់ជាកើត មិនត្រឹមតែកើត ថែមទាំងល្អទៀត។ ទោះដល់ថ្ងៃកើត ក្បាលមិនចេញ គេកាត់ក្បាលចាស់ចោលផ្សាំរក្បាលថ្មី។ បើខ្វះស្បៀង គេជួយស្បៀង។ ខ្វះកូនទាហាន គេឲ្យកូនទាហាន ។ ខ្វះមេទ័ព គេឲ្យមេទ័ព ។មកពីព្រះអាទិត្យ ក៏មាន មកពីជំរុំទេវតាក៏មាន មកពីវាំងចាស់ វាំងថ្មីក៏មាន មានទាំងអ្នកខូចចិត្តមិនបានអី មានទាំងអ្នកបានអីនៅតែទៅ ព្រោះគេឲ្យទៅ ។ពិតជាល្ខោន មួយឆាកធំល្អមើលមែន!។ អ្នកអានកុំសួរថាតើ “គេ” នឹងជាអ្នកណា? មានអ្នកណាទៀត គឺបុរសខ្លាំងនឹងឯង។ ចុះព្រះអាទិត្យធ្វើម៉េច? មិនត្រឹមតែ មិនជំទាស់ថែមទាំងគាំទ្រអបអរសាទរ ជូនពរ ជោគជ័យ ហើយថែមទាំងជូនស្បៀងប៉ុន្មានពាន់តៅ ទាហានប៉ុន្មានពាន់នាក់ មេកង មេទ័ពប៉ុន្មាននាក់ទៅផង។ ខ្សែអ្នកណា ម្ចាស់អ្នកនឹងស្រួលចង ស្រួលស្រាយ រឹតបាន បន្ធូរបាន ។បើពិបាកពេក ដុតបន្ទាយចោលទៅ នៅពេលចាំបាច់។ គ្មានជម្រើសទេ! តើកំទេចចោលយក៧ថែម ឬឲ្យជំរុំទេវតាដើរដល់២០២៣? ដាក់របា សេះលោត។ ចងខ្សែឲ្យស្រួល ទើបងាយទឹម។

៤. រឿងបណ្ឌិតខ្លះដែលកើតជំងឺតួឯកនោះ គួររៀនសូត្រនយោបាយឲ្យច្រើនជាងនេះ។ ក.រឿងដែលយើងគិតឃើញ ពួកអ្នកនយោបាយក្បាលធំៗច្បាំង២០-៣០ឆ្នាំហើយនោះ គេក៏គិតឃើញដូចគ្នា ថាអ្វីទៅដែលល្អ? អ្វីទៅដែលឡូយ? អ្វីទៅដែលវាស្តង់ដារអន្តរជាតិ? អ្វីទៅដែលវាអស្ចារ្យ? សម្រាប់ជាតិ តែ ខ.នេះគ្រាន់តែជាទ្រឹស្តីរបស់អ្នករៀនសូត្រ គំនិតខ្លីក្នុងនយោបាយ ជាក់ស្តែង គណិតវិទ្យានយោបាយមិនគិតដូចអស់លោកទេ ចាំថាអ្វីៗជាការចរចា ដូចល្បែងអុកមានអ្នករុញ មានអ្នកទប់ មានអ្នកលើក មានអ្នកដាក់ ម៉េចចេះតែបាន ដូចចិត្តយើងចង់? គ.ប្រព័ន្ធនយោបាយចាស់ ដែលចាក់ឬសដូចដែកថែប៣០ឆ្នាំ ម៉េចនឹងអាចកែប្រែបានក្នុងរយៈពេល មួយយប់ទៅ? ៥៥នាក់ ហើយទើបចូលសភាបាន១០០ថ្ងៃ តើចង់ឲ្យក្រឡាប់រដ្ឋដូចបាតដៃ ទៅវាមិនរួចទេ។ ឃ. ចង់កែសង្គមត្រូវកែនយោបាយ ចង់កែនយោបាយ ត្រូវកែច្បាប់ បើសូម្បីតែ ច្បាប់សម្រាប់ធ្វើជាបន្ទាត់កែ នៅមិនទាន់ចប់ស្រួលផង តើរំពឹងថ្ងៃរះមុនមាន់រងាវ យ៉ាងម៉េចកើត? វាត្រូវការពេលវេលា តែដល់ពេលបើទោះជាមាន់មិនរងាវ ក៏ថ្ងៃវារះដែរកុំឆ្ងល់ ។ង. ការងារធ្វើបានច្រើន តែនៅតែគ្មានអ្វីផ្សាយ ថារាស្ត្រចុះពូសុខ មីងសៅ រវល់ឡើងត្នោត ធ្វើស្រែ ចុះអស់លោកជាបណ្ឌិតនឹង ម៉េចមិនយកក្បាលបណ្ឌិតធំនឹង មកគិតឲ្យជ្រៅបន្តិច ហើយជួយនិយាយប្រាប់រាស្ត្រផង!!។ ច. កុំខ្លាចថោកជាបណ្ឌិត ត្រូវហ៊ានលើក ត្រូវហ៊ានដាក់។ដុំឥដ្ឋមានប្រយោជន៍របស់ដុំឥដ្ឋ។ដុំមាសមានប្រយោជន៍របស់ដុំមាស។ តែមិនអាចប្តូរតួនាទីបានទេ។ ឥដ្ឋសង់ផ្ទះ មាសទុកជួញដូរ។ បើទោះមនុស្សក្នុងលោកជេរអស់លោកថាបណ្ឌិតលក់ក្បាលក៏ដោយ ក៏ខ្ញុំមិនដែលសង្ស័យនូវទឹកចិត្តដ៏ស្មោះត្រង់ចំពោះជាតិ មាតុភូមិ របស់អស់លោកនោះដែរ។ តែទឹកចិត្តស្នេហាជាតិ ដែលខុសពេលវេលាគឺ ជានយោបាយអត្តឃាតជាតិ។

៥.ជំងឺតួឯក និងជំងឺនយោបាយ ពិបាកគេចផុត តែត្រូវតែព្យាបាលដោយហ្មត់ចត់។ តិចថាមានគំនិតអញ! បណ្ឌិត អ្នកវិភាគ ល្បីពេញប្រទេស រាស្ត្រគាំទ្រគ្រប់កន្លែង មានអ្នកស្តាប់ ពេញនគរចុះម៉េច ពួកអ្នកនយោបាយ វាមិនដែលស្តាប់អញសោះអីចឹង!។ មាត់មិនហើប មិនបានន័យថា មិននិយាយនោះទេ។ភ្នែកបិទ ក៏មិនប្រាកដថាដេកលក់ដែរ។ ក្នុងនយោបាយ មានរឿងខ្លះគិតបាន តែមិនត្រូវនិយាយទេ មានរឿងខ្លះនិយាយបាន តែហាមធ្វើ មានរឿងខ្លះ គេធ្វើតែម្តង មិនចាំបាច់និយាយទេ វាខូចការណ៍។គំនិតល្អតែខុសពេល ក៏ប្រើមិនកើត។ គំនិតល្អត្រូវពេល តែខុសទីកន្លែង ក៏អត់ប្រយោជន៍។រឿងសាមញ្ញៗបែបនឹង ម៉េចសមថាអស់លោកជាបណ្ឌិត បញ្ញវន្ត គិតមិនយល់។ គេស្តាប់ មិនមែនថាមិនស្តាប់ទេ។ ស្តាប់គ្រប់ពេលសុទ្ធតែជាតួលេខល្អ តែសមីការគណិតវិទ្យានយោបាយពេលនេះ មិនទាន់អាចប្រើសម្មតិកម្មទាំងនោះបានទេ។ហើយតិចលោ ស្រាប់តែមានគំនិតថា យី!អញជួយរាស្ត្រ អញ!ចុះជួបរាស្ត្រ មួយរោង១០០-២០០នាក់ ១ប្រាប់២ ហើយ២ប្រាប់៤ ម៉េចថាមិនឈ្នះ?? នេះបានចំជាគណិតវិទ្យានយោបាយព្រៃចេកមែន។ រឿងមិនសាមញ្ញដូចនេះពេកទេ។

៦.បើនិយាយពីធ្វើអង្គការមានប្រជាប្រិយភាព? នៅកម្ពុជាតើមានអ្នកណា មានប្រជាប្រិយភាពដូចមេទ័ពរងសម្ព័ន្ធកាលធ្វើអង្គការសិទ្ធមនុស្ស? មួយវេទិកា យ៉ាងតិចក៏៥០០នាក់ ទៅ១០០០នាក់ដែរ។ អ្នកណាថាមិនស្គាល់ ទូតណាថាមិនឮ? ទីបំផុតបាន៣គ្រាប់នៅសភា។ អង្គការផ្សេង ចំណែកបក្សផ្សេង!! វាជារឿងដោយឡែក២ផ្សេងគ្នា ខុសគ្នា១៨០ដឺក្រ។ ហើយកុំមកលើកថា៖ ពេលនោះ៣តែឥឡូវរួមសម្ព័ន្ធបាន៥៥ ចឹងបើបក្សថ្មីបាន៣ នៅ២០២៣ បាន៥៥ដែរហើយ! ។នេះបានចំជាយល់សប្តិ យល់សូង យល់សប្តិបេះដូង បេះបានតែទងមែនហើយ។ស្ថានភាពនយោបាយ២០០៨ និង២០១៣ គឺខុសគ្នាដូចមេឃ និងដី។ បង្កើតបក្សជារឿងងាយស្រួល។ កុំថាឡើយបណ្ឌិតសូម្បីពូសុខឡើងត្នោតបង្កើតក៏បានដែរ។ កុំថាឡើយ៥ ទោះជា១០ក៏បានដែរ។ តែបង្កើតបក្សរឿងមួយ ចិញ្ចឹមបក្សឲ្យរស់ យកវាឡើងវាយលើសង្វៀនថ្នាក់ជាតិ ជារឿងដោយឡែក។

៧.តើអាចទេ និយាយ២០ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ?ស្តាប់រាស្ត្រ៧ថ្ងៃក្នុងមួយអាទិត្យ? ដើរប៉ុន្មានម៉ឺនគីឡូដី?សឹកកង់ឡានអស់ប៉ុន្មាន?ដាច់ស្បែកជើងអស់ប៉ុន្មានរយគូ? ពន្យល់អ្នកឈឺជំងឺនយោបាយប៉ុន្មានលាននាក់? ត្រូវគេជេរប៉ុន្មានម៉ឺនមាត់? ញើសហូរប៉ុន្មានប៉ោត? ឈាមស្រក់ប៉ុន្មានលីត្រ? តស៊ូប៉ុន្មានឆ្នាំ? ឡើងសង្វៀនប៉ុន្មានដង? អស់មនុស្សប៉ុន្មាននាក់? អស់លុយប៉ុន្មាន? ដែលមើលគេរត់ម៉ារ៉ាតុងទេ? ប៉ុន្មាននាក់ទៅដែលមានចិត្តសុទ្ធ ស៊ូវាយ២០-៣០ឆ្នាំ? ចាញ់ហើយវាយទៀត វាយ៣០ឆ្នាំទើបមានថ្ងៃនេះ។ឬក៏អស់លោកយល់ថា វាយទឹកទី១សិន បើមិនបានឈប់ធ្វើ? ត្រូវហើយ អស់លោកឈប់មែន តែអស់លោកបានលើកអំណាចដាក់លើជើងពាន ឲ្យជំរុំទេវតា៥ឆ្នាំទៀតដោយស្រួល ព្រោះតែគំនិតតួឯក យល់សប្តិកណ្តាលថ្ងៃមួយពេលរបស់លោក។ រសជាតិត្រូវគេប្រមាថ។ អារម្មណ៍ខ្លោចផ្សារ។ ជីវិតវេទនា។ ពេលវេលាជូរចត់។ ស្ថានភាព ដែលត្រូវគេវាយដួលហើយនៅបោចស្មៅ ខាំមាត់ កាន់ឈឺច្រតឡើងវាយបន្តទៀត យ៉ាងណានោះមានតែអ្នកធ្លាប់ប្រឡូក ចូលក្នុងកិច្ចការនយោបាយបក្សស៊ីជម្រៅទេទើបដឹង និងយល់បាន។

៨.ឧ៌! បណ្ឌិតស្រុកខ្ញុំអើយ! ឬក៏អ្នកនេះនៅតែគេចមិនផុតពីជំងឺតួឯក និងជំងឺនយោបាយ។ ដូចពលរដ្ឋខ្មែរសាមញ្ញ ដែលត្រូវអ្នកនយោបាយបោក៣០ឆ្នាំនេះទេ? នៅសល់តែ៧ទៀតប៉ុណ្ណោះ ថ្មអង្គរប៉ុន្មានដុំនេះ បានឃើញពន្លឺនៃភាពម្ចាស់ការរឹងមាំដ៏ពិតប្រាកដមួយហើយ តែចង់មិនចង់ ទទួលឬ មិនទទួល ដំណើររបស់អស់លោក បានក្លាយទៅជាកំណល់ឈឺមួយរួចទៅហើយ។ ទោះអស់លោកមិនចង់ ក៏សេនាប្រមុខជំរុំទេវតា រុញឲ្យចេញដែរ ។ក្នុងកាលៈទេសៈ ណាក៏ដោយ សុទ្ធតែមានភាពអំណោយផល ដល់ការប្រមាញ់របស់ជំរុំទេវតា នៅ៤ឆ្នាំក្រោយ។តែទោះជាយ៉ាងណា បើអស់លោកដា ក់ចុះវិញ នៅពេលនេះនោះ បើទោះជាគេកាត់ក្បាលថ្មី យកមកផ្សាំក៏អត់ប្រយោជន៍ដែរ។ព្រោះសាច់មិនជាប់គ្នាតែ២៤ខែក្រោយ ជារឿងដោយឡែក។ និយាយយ៉ាងនេះ មិនមែនសសើរអស់លោកថា ពូកែ ឬមានឥទ្ធិពលខ្លាំងនោះទេ តែកំរិត និងគុណភាពនៃប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ យុវជនខ្មែរភាគច្រើននៅពេលនេះមានតែបរិមាណ តែប៉ុណ្ណោះ។ កំហុសឆ្គងដ៏ធំមួយរបស់បណ្ឌិត បញ្ញវន្តក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រមនុស្សលោកគឺ អំនួត។

ពីថ្ងៃនេះទៅអនាគត ចរន្តបក្សពីរ ជាជម្រើសតែមួយគត់របស់កម្ពុជា ដើម្បីប្រដេញយកឈ្នះ ទាំងពេលវេលា កិត្តិយស សេចក្តីសុខ និងភាពរឹងមាំរបស់កម្ពុជា សម្រាប់ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋយើង។ការប៉ុនប៉ងណាមួយ ដើម្បីបង្កើតបក្សថ្មីជាប៉ូលទី៣គឺ គ្រាន់តែជា ទ្រនាប់កល់ជំរុំទេវតាឲ្យកាន់ទង់នៃអនាគត ដែលមិនច្បាស់លាស់នៃវាសនាជាតិ នៅចំពោះមុខមាតុភូមិដ៏កម្សត់ និងបរទេសជិតខាងចិត្តមិនស្មោះត្រង់ប៉ុណ្ណោះ។

និស្សិតក្មេងវត្ត កូនអ្នកស្រែ Sosamyuth@gmail.com សូរ សមយុទ្ធ 14/12/2014

ព្យុះ​កំបុតត្បូង​

កាល​ពី​ថ្ងៃ ទី១៥ ខែ​កក្កដា ជា​ព្រឹតិ្ត​ការណ៍​ផ្លេក​បន្ទោរ​មួយ​ដែល​ទាក់​ទាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​អស់​ មនុស្ស​ទាំង​ពួង។ ធម្មតាៗ​តែ​ខ្លាំង មាន​ឥទ្ធិពល​ធ្វើ​ឲ្យ​កក្រើក​ដល់​ចក្កវាឡ​ទាំង​មូល​ម្តង​ទៀត។ មេទ័ព​សំខាន់ៗ​របស់ ជំរំ​ព្រះ​អាទិត្យ ១ កងពល​ត្រូវ​បាន​គេ​ចាប់​ឃុំ​ឃាំង។ គ្រាន់​តែ​មេទ័ពៗ ត្រូវ​គេ​ចាប់​ភ្លាម មេ​សម្ព័ន្ធ​រង​នៃ​ជំរំ​ព្រះ​អាទិត្យ​បាន​ចេញ​សារ​កោះ​ហៅ​បណ្តា​មេទ័ព​ទាំង​ អស់ ចូល​មក​បន្ទាយ​វិញ។ ព្រឹតិ្ត​ការណ៍​នេះ ប្រហែល​មិន​មែន​គ្មាន​ហេតុ​ផល​ទេ ព្រោះ​បើ​យើង​មើល​ឲ្យ​ជ្រៅ​ជាង​នេះ​បន្តិច អ្វីៗ​ដូច​ជា មាន​ការ​រៀបចំ​ទុក។ មាន​សេណារីយោ ៤ ដែល​ត្រូវ​យក​មក​ពិចារណា៖

១. ព្រឹត្តិ​ការណ៍​នេះ អាច​ជា​ការ​បង្កើត​ឡើង ដោយ​ជំរំ​ព្រះអាទិត្យ ព្រោះ​មួយ​រយៈ​នេះ​ភ្លើង ២ ដុំ​របស់​ខ្លួន ហាក់​ចង់​រលត់​ទៅ​ហើយ (ភ្លើង​ចិត្ត​រាស្រ្ត និង ភ្លើង​ការ​ទូត)។ បើ​ភ្លើង​នេះ​រលត់​បាត់​នោះ​នឹង​គ្មាន​ឥទ្ធិពល​អ្វី​ទៅ​ចរចា​ជាមួយ​ជំរំ​ ទេវតា​ឡើយ បើ​បែប​នេះ ដូច​ឲ្យ​បក្ស​ទេវតា​វាយ​យក​ជ័យ​នៅ​តុ​ចរចា​អ៊ីចឹង។ ដូច្នេះ​ដើម្បី​ដុត​ភ្លើង​នេះ​ឡើង​វិញ ខ្លួន​ត្រូវ​បង្កើត​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​ដោយ​យក​ឧត្តម​សេនីយ៍​របស់​ខ្លួន​មួយ​ កងពល ធ្វើ​ជា​បញ្ឆេះ​សម្រាប់​ដុត​ភ្លើង​ទាំង​ពីរ​កុំ​ឲ្យ​រលត់ និង​ឲ្យ​កាន់​តែ​ឆេះ​ខ្លាំង​ឡើង​វិញ។ កំហុស​នៃ​ការ​រៀប​ក្បួន​នេះ​គឺ​ការ​មិន​យល់​កាលៈ​ទេសៈ ព្រោះ​ភ្លើង​មួយ​ដុំ​កំពុង​តែ​ឆេះ ជាមួយ​នគរ​ខាង​កើត ខ្លួន​ក៏​ទៅ​ដុត​ភ្លើង​មួយ​បន្ថែម​ទៀត។

២.ជំរំ​ទេវតា ជា​អ្នក​ធ្វើ។ ព្រោះ​បើ​បណ្តោយ​ឲ្យ​ស្ថានការណ៍​បែប​នេះ កាន់​តែ​យូរ ទោះ​តិច​ឬ​ច្រើន​រឹត​តែ​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​កិច្ចការ​ដឹក​នាំ​នគរ។ ទោះ​មាន​មហា​យក្ស​មួយ ចាំ​ទំនុក​បម្រុង​ក៏​វា​មិន​គ្រប់​គ្រាន់​សម្រាប់​ចិញ្ចឹម​រាស្រ្ត​ក្នុង​ នគរ​ដែរ​ដូច​នេះ​ត្រូវ​ប្រើ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ចាប់​បង្ខំ។ បង្កើត​ព្រឹត្តិ​ការណ៍ ដាក់​អ្នក​បង្ក​បញ្ហា​ឲ្យ​ចូល​ក្នុង​ក្បួន​ដើម្បី​រក​លេស​ចាប់​មេ​ទ័ព​ជំរំ​ ព្រះ​អាទិត្យ​ដាក់​ជា​វត្ថុ​ចរចា។ ទោះ​ចង់ ឬ មិន​ចង់​ជំរំ​ព្រះ​អាទិត្យ​ត្រូវ​តែ​ជួយ​មេទ័ព​សំខាន់ៗ​របស់​ខ្លួន។ ធ្វើ​បែប​នេះ​ជំរំ​ទេវតា​មាន​ប្រៀប​ក្នុង​ការ​ចរចា ថា​មិន​ត្រូវ​លក្ខខណ្ឌ ពាក់​កណ្តាល​បូក ១ នឹង​បាន​សម្រេច​តាម​បំណង​របស់​ខ្លួន​ផង​ក៏​មិន​ដឹង ហើយ​បើ​កាន់​តែ​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត​នោះ គឺ​បង្ខំ​ឲ្យ​ជំរំ​ព្រះ​អាទិត្យ​ដើរ​ចូល​ស្ថាប័ន​បង្កើត​ច្បាប់​ដោយ​គ្មាន​ លក្ខខណ្ឌ​ទាមទារ​អ្វី​ទាំង​អស់។

៣. គឺ​ជំរំ​ទាំង​ពីរ រៀបចំ​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​នេះ​ឡើង ដើម្បី​ឈាន​ទៅ​បញ្ចប់​ចម្បាំង​ឆ្លង​រដូវ​ដ៏​យូរ​មួយ​នេះ ព្រោះ​បើ​បណ្តោយ​បែប​នេះ​គឺ​មាន​តែ​អ្នក​ខាត គ្មាន​អ្នក​ណា​ចំណេញ​ទេ។ នេះ​ជា​សេណារីយោ​ដែល​លទ្ធភាព​អាច​ទៅ​រួច​ច្រើន។ ព្រោះ​ពី​ម្តង​ទៅ​ម្តង ក្រោយ​ការ​ចរចា​ជា​ចំហ ជំរំ​ទាំង​ពីរ តែង​តែ​បែរ​ខ្នង​ដាក់​គ្នា ហើយ​ក៏​មាន​ការ​ចរចា​សម្ងាត់​រហូត​ជំរំ​ទាំង​ពីរ​បាន​ចរចា​ត្រូវ​គ្នា លើ​ច្រើន​ចំណុច​ទៅ​ហើយ នៅ​សល់​តែ​បញ្ហា ១ ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​ខ្ទាស់។ មុន​ពេល​ចាប់​មេទ័ព​សំខាន់ៗ មេ​រង​ជំរំ​ព្រះ​អាទិត្យ បាន​ប្រកាស​ពី​រូបមន្ត​ថ្មី​មួយ​ដែល​អាច​ឲ្យ​ជំរំ​ទេវតា​ទទួល​យក​បាន។ ប្រកាស​ម្តង​ជា​ពីរ​ដង តែ​ជំរំ​ទេវតា​ហាក់​ធ្វើ​ហី​មិន​អើពើ។ ពី​ខាង​ក្រៅ មិន​ចង់ តែ​ខាង​ក្នុង​ចង់។ ពិត​ដូច​ក្លែង​ក្លាយ ក្លែង​ក្លាយ​ដូច​ពិត។ រឿង​អី​ដែល​ដល់​ចំណុច​ចុង​ក្រោយ​ហើយ មិន​ទៅ​និយាយ​គ្នា បើ​មាន​រូប​មន្ត​ថ្មី​ដែល​អាច​ឲ្យ​ជំរំ​ទាំង​ពីរ​ទទួល​យក​បាន​ហើយ​នោះ បែរ​ជា​បង្កាត់​ភ្លើង ឲ្យ​ឆេះ​ជា​ថ្មី​ទៅ​វិញ? ព្រឹត្តិ​ការណ៍​ចាប់​មេទ័ព​សំខាន់ៗ​ជំរំ​ព្រះ​អាទិត្យ ប្រហែល​ជា​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​ចុង​ក្រោយ​បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​ឲ្យ​ឃើញ​ថា ខ្លាំង តែ​ខាង​ក្នុង​ខ្សោយ។

ព្រោះ​បើ​ជំរំ​ទាំង​ពីរ​ត្រូវ​រ៉ូវ​គ្នា​ក្នុង​លក្ខខណ្ឌ​ធម្មតាៗ​ពេក នោះ​អ្វីៗ​នឹង​ចប់​ដោយ​គ្មាន​ន័យ។ វា​មិន​ខុស​ពី​រឿង​កុន​ទេ បើ​តួ​ប្រុស និង​តួ​ស្រី​ស្រឡាញ់​គ្នា​ពី​ដើម​ដល់​ចប់ គ្មាន​ឧបសគ្គ​អ្វី​រារាំង ហើយ​ចុង​ក្រោយ​ក៏​រៀបការ​នោះ គឺ​វា​គ្មាន អត្ថន័យ​ទេ។ តែ​បើ​សាច់​រឿង​នោះ តួ​ប្រុស តួ​ស្រី ឈ្លោះ​គ្នា​តាំង​ពី​ដើម​រឿង ហើយ​មាន​ឧបសគ្គ​រាប់​រយ ចុង​ក្រោយ​ក៏​ស្រឡាញ់​គ្នា​និង​បាន​រៀបការ អ្នក​មើល​ប្រាកដ​ជា​ថា រឿង​នេះ​ល្អ​មើល។ ទោះ​ថា​សេណារីយោ​នេះ ជា​សេណារីយោ​ដែល​មាន​លទ្ធភាព​អាច​ទៅ​រួច​ច្រើន ក៏​មិន​មែន​ថា វា​កើត​ឡើង ដោយ​ឯក​ឯង​នោះ​ឡើយ។ វា​មាន​រឿង​ដែល​ត្រូវ​ឲ្យ​វា​កើត​ឡើង។ ជំរំ​ព្រះ​អាទិត្យ ពិត​ណាស់​ចង់​ឲ្យ​សង្រ្គាម​នេះ ចប់​ឲ្យ​បាន​មុន​ខួប ១ ឆ្នាំ ហើយ​ដើរ​ចូល​ក្នុង​ស្ថាប័ន​បង្កើត​ច្បាប់ ដើម្បី​ត្រួត​ពិនិត្យ​មើល​លើ​ការងារ​គ្រប់​គ្រង​នគរ​របស់​ជំរំ​ទេវតា ម្យ៉ាង​មេទ័ព​របស់​ខ្លួន​ម្នាក់ៗ​ក៏​ច្បាំង​អស់​កម្លាំង​ហើយ​ដែរ។ មួយ​វិញ​ទៀត ត្រូវ​យក​ពេល​ដែល​នៅ​សល់ ដើម្បី​កសាង និង​ពង្រឹង​ជំរំ​របស់​ខ្លួន​ដើម្បី​ចេញ​ច្បាំង​លើក​ក្រោយ​។

ឯ​ជំរំ​ទេវតា​វិញ ត្រូវ​ការ​ពេល​វេលា​ដែល​នៅ​សល់​របស់​ខ្លួន​ឲ្យ​មាន​ស្ថិរភាព​ដើម្បី​កសាង អភិវឌ្ឍ​នគរ និង​បង្កើន​សេដ្ឋកិច្ច​រាស្រ្ត​ដើម្បី​យក​ចិត្ត​រាស្រ្ត មាន​តែ​ធ្វើ​បែប​នេះ​ទេ​ទើប​ចេញ​ច្បាំង​លើក​ក្រោយ នៅ​មាន​រាស្រ្ត​គាំទ្រ អាច​បន្ត​គ្រប់​គ្រង​អំណាច​របស់​ខ្លួន​បាន។ ជាមួយ​គ្នា​នេះ​ផង​ដែរ ក៏​ប្រហែល​ជា​ចង់​បន្ថយ​កម្ដៅ​ភ្លើង​ចិត្ត​រាស្រ្ត​ដែល​កំពុង​តែ​ឆេះ ជាមួយ​នគរ​ខាង​កើត ព្រោះ​បង្កើត​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​នេះ ដើម្បី​បង្វែរ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​របស់​រាស្រ្ត​កុំ​ឲ្យ​ទាន់​ធ្វើ​អ្វី​ផ្តេស​ ផ្តាស។

៤. នេះ​ក៏​ជា​សេណារីយោ​មួយ​ដែល​អាច​មាន​លទ្ធភាព​ច្រើន​ផង​ដែរ អាច​ថា​ច្រើន​ជាង​សេណារីយោ ទី៣ ហើយ​ជំរំ​ទាំង​ពីរ​សុទ្ធ​តែ​ជា​ជន​រង​គ្រោះ​នៃ​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​នេះ។ វា​ហាក់​ដូច​ជា​មិន​មែន​ចៃដន្យ​ពេក​ទេ គឺ ក្រោយ​ពេល​ដែល​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ទូត​នគរ​ខាង​កើត​បញ្ចេញ​នូវ​សម្ដី​ដែល​នាំ​ ឲ្យ​ភ្លើង​ចិត្ត​រាស្រ្ត​ខ្មែរ​ឆេះ​ហើយ​នោះ គេ​ហាក់​មើល​ឃើញ​នូវ​គ្រោះ​ច្រើន​ជាង​លាភ​សម្រាប់​ខ្លួន​គេ បើ​សិន​ជា​បណ្តោយ​ឲ្យ​ភ្លើង​នេះ​ឆេះ​ធំ ព្រោះ​បើ​ភ្លើង​នេះ​ឆេះ អ្នក​ខាត​ជាង​គេ គឺ​នគរ​ខាង​កើត​តែ​ម្តង ដោយ​សារ​សេដ្ឋកិច្ច​មួយ​ភាគ​ធំ​ត្រូវ​ពឹង​ផ្អែក​លើ​នគរ​យើង។

ក្រៅ​ពី​សេដ្ឋកិច្ច នគរ​ខាង​កើត​មិន​ចង់​ដុត​ភ្លើង​ពីរ​ក្នុង​ពេល​តែ​មួយ​ទេ មិន​អាច​ដៃ​ម្ខាង​ច្បាំង​ជាមួយ​មហា​យក្ស ហើយ​ដៃ​ម្ខាង​វ៉ៃ​ជាមួយ​កូន​ចិញ្ចឹម​របស់​មហា​យក្ស​ទេ។ ណា​មួយ​ក៏​ចង់​បាន​ការ​គាំទ្រ​ពី​យើង​ក្នុង​រឿង​ជម្លោះ​ជាមួយ​មហា​យក្ស​ដែរ។ ទោះ​មិន​គាំទ្រ​ខ្លួន ក៏​ចង់​ឲ្យ​ឈរ​នៅ លើ​ជំហរ​កណ្តាល។

ដូច​នេះ ដើម្បី​ឲ្យ​ភ្លើង​នេះ​រលត់​វិញ​មាន​តែ​បង្កើត​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​ដើម្បី​បន្សាប ​ព្រឹតិ្ត​ការណ៍ ឬ​អាច​និយាយ​ថា ដុត​ផ្ទះ​គេ​មុន ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​គេ​មាន​ឱកាស​មក​ដុត​ផ្ទះ​ខ្លួន។ ដើម្បី​ដុត​ភ្លើង​ថ្មី​នេះ គឺ​នគរ​ខាង​កើត រៀបចំ​មនុស្ស​ឲ្យ​ចូល​ក្នុង​ក្បួន​ជំរំ​ទាំង​ពីរ ដើម្បី​បង្ក​ជា​ផ្កា​ភ្លើង​ផ្ទុះ​ឆេះ​ឡើង។ អ្នក​ណា​ក៏​ដឹង​ដែរ​ថា ជា​រឿយៗ មេទ័ព​របស់​ជំរំ​ព្រះ​អាទិត្យ តែង​តែ​ទៅ​កាន់​បន្ទាយ​ដែល​គេ​វាយ​បែក​នោះ ដើម្បី​វាយ​រំដោះ​យក​មក​វិញ តែ​មិន​ដែល​មាន​បញ្ហា​ធំ​ដុំ​អ្វី​ទេ​ក្រៅ​តែ​ពី​មាន​បាតុភាព​បន្តិច​បន្តួច ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។

តែ​គ្រាន់​តែ​រលក​កម្សួល​នៃ​ភ្លើង​ចិត្ត​រាស្រ្ត​កំពុង​តែ​ឡើង​កម្ដៅ​ ជាមួយ​នគរ​ខាង​កើត ស្រាប់​តែ មាន​ការ​ផ្ទុះ​នូវ​ព្រឹតិ្ត​ការណ៍​ចាប់​មេទ័ព​សំខាន់ៗ នៃ​ជំរំ​ព្រះ​អាទិត្យ​តែ​ម្តង។ នៅ​មុន​នេះ​ក្រោយ​ពី​ប្រកាស​មិន​សុំទោស ភ្លាមៗ​អ្នក​នាំ​ពាក្យ រូប​នោះ​បាន​បន្ទន់​ឥរិយាបថ កែ​តម្រូវ​ពាក្យ​របស់​ខ្លួន​ឡើង​វិញ។

ដូច​នេះ សេណារីយោ​នេះ​មាន​ប្រយោជន៍​ច្រើន​សម្រាប់​នគរ​ខាង​កើត ហើយ​ក៏​អាច​ទៅ​រួច​ច្រើន​ជាង​គេ​ដែរ ព្រោះ​ក្នុង​ក្បួន​ថា អ្នក​ដែល​ចំណេញ​ជាង​គេ​ពី​យុទ្ធសាស្រ្ត គឺ​អ្នក​នោះ​ហើយ​ជា​អ្នក​បង្កើត​ឡើង ហើយ​ជំរំ​ទាំង​ពីរ គ្រាន់​តែ​សម្រួល​ក្បួន​របស់​ខ្លួន ដើម្បី​ទាញ​យក​ប្រយោជន៍​ពី​យុទ្ធសាស្រ្ត​របស់​គេ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។

មនុស្ស​គិត មិន​ដូច​ទេវតា​គិត! គេ​ថា នយោបាយ​ជា​រឿង​ដែល​អាច​មើល​ឃើញ តែ​ថា​មិន​ត្រូវ! បើ​ខ្ញុំ​មិន​និយាយ ធ្វើ​ម៉េច​នឹង​ដឹង​ថា ខ្ញុំ​ខុស!៕

ដោយ ខេមរា វិជ័យ vichey.kh@gmail.com